ಹರಿಹರ ಕವಿ ಪರಿಚಯ | Harihara Information in Kannada

ಹರಿಹರನು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅಪ್ರತಿಮ ಕವಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದು, 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾವ್ಯಸಾಧನೆ ಮೂಲಕ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಅಮೂಲ್ಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದನು. ಹರಿಹರನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ರಗಳೆ ಕಾವ್ಯಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ ಕವಿ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಹರಿಹರನ ಜೀವನ, ಕಾವ್ಯಸಾಧನೆ, ಮತ್ತು ಅವನ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿಯುವೆವು.

ಈ ಪರಿಚಯವು ಹರಿಹರನ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು (harihara information in kannada) ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಿಯರು ಈ ಲೇಖನದ ಮೂಲಕ ಹರಿಹರನ ಬಗ್ಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಬಹುದು.

Harihara Information in Kannada

ಹರಿಹರ ಕವಿ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ | Harihara Information in Kannada

ಹರಿಹರ ಕವಿ ಪರಿಚಯ | Harihara Kavi Parichaya in Kannada

ಹೆಸರುಹರಿಹರ
ಕಾಲಕ್ರಿ.ಶ. 1160 (ಅಂದಾಜು)
ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ಥಳಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹಂಪಿ
ತಂದೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಹೆಸರುತಂದೆ: ಮಹದೇವ ಭಟ್ಟ, ತಾಯಿ: ಶರ್ವಾಣಿ
ಗುರುಮಾಯಿದೇವ
ಬಿರುದುಗಳುರಗಳೆ ಕವಿ ಮತ್ತು ಶಿವ ಕವಿ
ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳುಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣ, ಪಂಪಾಶತಕ, ರಕ್ಷಾಶತಕ, ಮುಡಿಗೆಯ ಅಷ್ಟಕ, ಶಿವಶರಣರ ರಗಳೆಗಳು (ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 63 ಪುರಾತನರ ಮತ್ತು 106 ರಗಳೆಗಳು)
ಪ್ರಮುಖ ರಗಳೆಗಳುಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ, ತಿರುನೀಲಕಂಠದೇವರ ರಗಳೆ, ನಂಬಿಯಣ್ಣನ ರಗಳೆ, ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ರಗಳೆ, ಪ್ರಭುದೇವರ ರಗಳೆ, ಕುಂಬಾರ ಗುಂಡಯ್ಯನ ರಗಳೆ, ಮಾದಾರ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ರಗಳೆ, ಇಳೆಯಾಂಡ ಗುಡಿಮಾರನ ರಗಳೆ, ರೇವಣಸಿದ್ಧೇಶ್ವರನ ರಗಳೆ

 

ಹರಿಹರನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಹರಿಹರನು ಹಂಪೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಅವನ ತಂದೆ ಮಹದೇವ ಭಟ್ಟ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಶರ್ವಾಣಿ. ತಂಗಿ ರುದ್ರಾಣಿ ಕನ್ನಡದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿ ರಾಘವಾಂಕನ ತಾಯಿ. ಹರಿಹರನ ಗುರು ಮಾಯಿದೇವ (ಅಥವಾ ಮಾದರಸ) ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ರಾಜಾಸ್ಥಾನ ಸೇವೆ

ಹರಿಹರನು ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವೀರ ಬಲ್ಲಾಳ ಮತ್ತು ನರಸಿಂಹ ಬಲ್ಲಾಳ ರಾಜನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕರಣಿಕ (ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ನಿರ್ವಹಣಾ ಅಧಿಕಾರ) ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದನು. ಆದರೆ ರಾಜಾಸ್ಥಾನದ ಸೇವೆಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ಹಂಪೆಗೆ ಮರಳಿ, ಅಲ್ಲಿಯೇ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವಾಲಯದ ಅರ್ಚನೆ ಹಾಗೂ ಕಾವ್ಯ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡನು.

ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ

ಹರಿಹರನು ಹಂಪೆಯ ಪಂಪಾಕ್ಷ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವಿರೂಪಾಕ್ಷ ದೇವನ ಪರಮಭಕ್ತನಾಗಿದ್ದನು. ಶೈವ ಧರ್ಮದ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಶೈವ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಜೀವನದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ.

ಹರಿಹರನ ಕಾವ್ಯಸಾಧನೆ

ಹರಿಹರನು “ರಗಳೆಯ ಕವಿ” ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾಗಿದ್ದು, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಚಂಪೂ ಶೈಲಿಯನ್ನೇ ಮೀರಿ ಹೊಸ ರೀತಿಯ ರಗಳೆ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದನು. ಈ ಪ್ರಕಾರವು ನಡುಗನ್ನಡದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತ್ತು.

ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ವಿಷಯಗಳು

ಹರಿಹರನ ಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಶೈವ ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅವನು ಶಿವಶರಣರ ಕಥೆಗಳನ್ನು ರಚನೆಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 63 ಪುರಾತನ ಶಿವಭಕ್ತರ ಜೀವನಕಥೆಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ಈ ಕಥೆಗಳು ತಮಿಳಿನ ಪೆರಿಯ ಪುರಾಣದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿವೆ.

ಪ್ರತಿಭೆ: ಹರಿಹರನು ತನ್ನ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಜೀವನವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದನು. ಕೃಷಿಕರು, ಕುಂಬಾರರು, ಚಮ್ಮಾರರು, ಬೆಸ್ತರು ಮುಂತಾದ ಜನಾಂಗಗಳ ಜೀವನವನ್ನು ತನ್ನ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುಗೊಳಿಸಿದ್ದನು.

ಬಿರುದುಗಳು

12ನೇ ಶತಮಾನದ ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾವ್ಯಪ್ರಕಾರವಾದ ರಗಳೆ ಮೂಲಕ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ನೀಡಿದನು. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಹರಿಹರನು ‘ರಗಳೆ ಕವಿ’ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆದನು. ಇದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಶೈವ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಕೃತಿಗಳ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುಗೊಳಿಸಿಕೊಂಡು, ಶಿವನ ಭಕ್ತಿಯುಳ್ಳ ಶರಣರ ಜೀವನಕಥೆಗಳನ್ನು ರಚನೆಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಕಾರಣದಿಂದ ಅವನಿಗೆ ‘ಶಿವ ಕವಿ’ ಎಂಬ ಬಿರುದೂ ಲಭಿಸಿದೆ.

ಹರಿಹರನ ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳು

ಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣ

ಇದು ಹರಿಹರನ ಚಂಪೂ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾದ ಮಹತ್ವದ ಕೃತಿ. ಶಿವ ಮತ್ತು ಪಾರ್ವತಿಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಹತ್ತು ಆಶ್ವಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಾರ್ವತಿಯ ಸೌಂದರ್ಯ, ಭಕ್ತಿ, ಮತ್ತು ಶಿವನೊಡನೆ ಅವಳ ವಿವಾಹದ ಮನೋಜ್ಞ ಚಿತ್ರಣ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಕಾವ್ಯದ ಶೃಂಗಾರ, ಭಕ್ತಿ, ಮತ್ತು ದಾರ್ಶನಿಕತೆಯು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಿದೆ.

ಪಂಪಾಶತಕ

103 ವೃತ್ತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ಕೃತಿ ಭಕ್ತಿವೈರಾಗ್ಯ ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಹರಿಹರನು ಹಂಪೆಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ಈ ಶತಕವನ್ನು ಹಾಡುತ್ತ ಹೋದನೆಂದು ಪ್ರತೀತಿ.

ರಕ್ಷಾಶತಕ

101 ವೃತ್ತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ಕೃತಿ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತಿಭಾವನೆಯ ಗತಿಶೀಲತೆಯನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.

ಮುಡಿಗೆಯ ಅಷ್ಟಕ

8 ವೃತ್ತಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಚಿಕ್ಕ ಕೃತಿ.ಯಾಗಿದ್ದು ಶಿವಪಾರಮ್ಯವನ್ನು ಸಾರುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ.

ಶಿವಶರಣರ ರಗಳೆಗಳು

ಹರಿಹರನು 106 ರಗಳೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ “ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ,” “ನಂಬಿಯಣ್ಣನ ರಗಳೆ,” “ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ರಗಳೆ,” ಮೊದಲಾದವುಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ.

ಹರಿಹರನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆ

ಹರಿಹರನು ಚಂಪೂ ಶೈಲಿಯಿಂದ ಹೊರಟು ನಡುಗನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ರೀತಿಯ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದನು. ಅವನು ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ತಮಿಳು ಮೂಲಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿದ್ದನು.

ಹರಿಹರನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಜೀವನವನ್ನೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೃಷಿಕರು, ಕುಂಬಾರರು ಮುಂತಾದವರು ಶಿವಭಕ್ತರಾಗಿರುವ ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳು ಅವನಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ.

ಹರಿಹರನ ಮೇಲೆ 12ನೇ ಶತಮಾನದ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪ್ರಭಾವ ದಟ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅವನು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಹೊಸ ದಿಕ್ಕನ್ನು ನೀಡಿದನು.

ಹರಿಹರವನ್ನು “ಆತ್ಮಾಭಿಮಾನಿ” ಕವಿ ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು. ರಾಜಾಶ್ರಯವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ ಉದಾಹರಣೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ. ಅವನ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗದೆ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದ ಸತ್ಯಾಂಶಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ.

ಹರಿಹರನ ರಗಳೆಗಳು

ಹರಿಹರನ ರಚನೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಅವನ ರಗಳೆಗಳು, ಇವು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವನ ಹೆಸರನ್ನು ಶಾಶ್ವತಗೊಳಿಸಿದ ಅಮೂಲ್ಯ ಕೃತಿಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ರಗಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಹರನ ನೈಜ ಕಾವ್ಯಪ್ರತಿಭೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ರಗಳೆಗಳ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕುರಿತು ಕೆಲವು ಗೊಂದಲಗಳು ಇದ್ದರೂ, ಅವು ೧೦೬ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಾದ ಅಂಕೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಗಾತ್ರದ ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ಕಥಾವಸ್ತುಗಳ ಶಿವ ಶರಣರ ಜೀವನಕಥೆಗಳನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ತಮಿಳಿನ “ಪೆರಿಯ ಪುರಾಣ”ದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾದ ೬೩ ಪುರಾತನ ಶಿವಭಕ್ತರ ಜೀವನ ಕಥೆಗಳು ಹರಿಹರನ ರಗಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ.

ಹರಿಹರನ ಪ್ರಮುಖ ರಗಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳಿವೆ:

  • ಬಸವರಾಜದೇವರ ರಗಳೆ
  • ತಿರುನೀಲಕಂಠದೇವರ ರಗಳೆ
  • ನಂಬಿಯಣ್ಣನ ರಗಳೆ
  • ಮಹಾದೇವಿಯಕ್ಕನ ರಗಳೆ
  • ಪ್ರಭುದೇವರ ರಗಳೆ
  • ಕುಂಬಾರ ಗುಂಡಯ್ಯನ ರಗಳೆ
  • ಮಾದಾರ ಚೆನ್ನಯ್ಯನ ರಗಳೆ
  • ಇಳೆಯಾಂಡ ಗುಡಿಮಾರನ ರಗಳೆ
  • ರೇವಣಸಿದ್ಧೇಶ್ವರನ ರಗಳೆ

ಈ ಕೃತಿಗಳು ಹರಿಹರನ ಕಾವ್ಯಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶೈವ ಭಕ್ತಿಯ ಆಳವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆಗಳು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: 

ಹರಿಹರ ಪರಿಚಯಿಸಿದ “ರಗಳೆ” ಪ್ರಕಾರವು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಯುಗವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. “ಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣ” ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಮಹತ್ವದ ಕೃತಿಗಳು ಅವನ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಹರಿಹರನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕೃತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಲೇಖನವು ನಿಮಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದು, ಅವನ ಕಾವ್ಯಶೈಲಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದೆ.

ನಿಮಗೆ ಈ ಹರಿಹರ ಕವಿಯ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ (harihara poet information in kannada) ಲೇಖನ ಇಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾವು ಭಾವಿಸುತ್ತೇವೆ. ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಇನ್ನಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಬ್ಲಾಗ್‌ಗೆ ಮತ್ತೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ.


ಈ ಬ್ಲಾಗ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯವು ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಲೇಖಕರ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ನಕಲು ಮಾಡುವುದನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
All content on this blog is copyrighted and copying is not allowed without permission from the author.